SEDASYON VE GENEL ANESTEZİ ALTINDA DİŞ TEDAVİLERİ

Diş çürükleri çocukların sadece ağız ve diş sağlığını değil; aynı zamanda genel sağlığını, uyku düzenini ve psikolojisini de etkilemektedir. Bu nedenle varsa diş çürüklerinin tespit edildiği ilk andan itibaren en kısa sürede tedavi edilmesi gerekir. Ancak diş hekimi korkusu olan veya iletişim kurulamayan çocukların diş tedavilerini diş koltuğunda yapabilmek her zaman mümkün olamamaktadır. Böyle durumlarda çürük diş sayısı kaç olursa olsun tüm dişlerin tedavileri ile koruyucuları çocuğu ve aileyi strese sokmadan sedasyon veya genel anestezi altında tek seferde gerçekleştirilebilmektedir.

Çeşitli nedenlerle diş tedavileri yapılamayan çocuklarda genel anestezi kullanımı hem çocukların hem de ailelerin hayatını kolaylaştırıyor. Çocuklarda diş tedavinin genel anestezi altında yapılmasının, sanılanın aksine birçok avantajı bulunmaktadır.

Genel anesteziyle, çürük dişlerin tedavisinden koruyucu uygulamaya kadar tüm işlemler tek seansta gerçekleştiriliyor ve bu sayede hem ailenin ve hem de çocuğun tedavi sürecinde yıpranması engellenmiş oluyor. Özellikle küçük yaştaki çocukların tedavi sırasında yaptıkları ani hareketlerle oluşabilecek yaralanma riskleri de böylelikle ortadan kalkıyor.

Çocuk ailesinden ayırılmamalı

Diş tedavisinin genel anestezi altında yapılmasına karar verilmeden önce çocuğun genel anestezi uzmanı tarafından muayene edilerek anestezi almasında herhangi bir sakınca olup olmadığı kontrol edilir. Çocuğun genel anestezi almasında herhangi bir sakınca bulunmadığı durumlarda işlem günü hastanede çocuk ailesiyle birlikte küçük sürprizlerin bulunduğu özel bir odaya alınır.

Anne babasının yanında, ağızdan veya fitil şeklinde çocuğa sedatif verilerek çocuğun önce rahatlaması sağlanır. İlacın etkisiyle hafif uyku haline geçen çocuk, ameliyathaneye alınır. Bu sayede anne babasından ayrıldığını hissetmez, sonrasında da hatırlamaz. Tüm çürük diş ve koruyucu tedavileri pedodontist tarafından tedavi edildikten hemen sonra çocuk genel anestezi uzmanı tarafından uyandırılır. Uygulamanın ardından kısa süre içinde ailesinin yanına getirilen çocuk, gözlerini açtığında yine anne-babasını yanında bulmuş olur. Böylelikle ailesini hep yanında bilen çocuk, sedasyon veya genel anestezi sonrasında normal hayatına çok kolay geçer. Okul dönemiyse ertesi gün okula gidebilmektedirler.

Genel anestezi kimlere uygulanabilir?

– Fiziksel engelli çocuklara,
– Zihinsel engelli çocuklara,
– Restoratif veya cerrahi tedaviye gereksinimi olan ancak akut enfeksiyon, anatomik varyasyonlar veya allerji nedeniyle lokal anestezi uygulanamayan çocuklara,
– Acil tedaviye gereksinimi olmasına rağmen iletişim kurulamayan çocuklara,
– Biberon çürüğü veya erken dönem çocukluk çağı çürükleri adı verilen yaygın çürüklere sahip olan küçük yaştaki çocuklara,
– Genel anestezi yapıldığı takdirde tıbbi risklerin azalacağı (bazı kalp hastalıkları gibi sistemik hastalıkları olan) çocuklara,
– Herhangi bir nedenle (uzak yerde oturulması, allerjik reaksiyon riski vb.) tedavisinin tek seansta tamamlanması gereken çocuklara.
Özellikle çok sayıda diş çürükleri olan bebeklik ve okul öncesi dönemdeki çocuklarda diş tedavilerinin genel anestezi altında yapılması tedavilerin daha sağlıklı bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır. Ayrıca uyum problemi gösteren tüm çocuklarda genel anestezi altında diş tedavileri güvenle uygulanabilmektedir.

Mental ya da bazı fiziksel engeli olan çocuklarda diş tedavileri ancak genel anestezi altında yapılabilmektedir.

Ailelerin genel anesteziyle ilgili genel düşünceleri nedir? (Bu konuda akıllardaki yanlışlar nelerdir?)

Aileler genellikle çocuklarının genel anestezi almasından endişe duymaktadırlar. Özellikle değişecek olan süt dişlerinin tedavisi için böyle bir işleme gerek olmadığını düşünen çok sayıda ebeveyn vardır. Ancak süt dişleri 7-8 yaşında değişmeye başlar. Azı dişlerinin değişimi 11-12 yaşında tamamlanmaktadır. Bu yaşa kadar çocukların çürük dişlerle yaşamaları doğru değildir. Herbiri fokal enfeksiyon odağı olan bu çürük dişler çocuğun hem genel sağlığı hem de ağız ve diş sağlığı açısından ciddi risk oluşturmaktadırlar. Ayrıca çürük dişler çocuğun düzenli beslenmesine engel olmakta, gece uykularının düzensiz olmasına ve özellikle ön bölgedeki çürükler psikolojik problemlere neden olabilmektedir.

Günümüzde kullanılan yeni anestezi teknikleri ve ilaçları sayesinde genel anestezi son derece güvenle gerçekleştirilmektedir. Burada önemli olan tedavinin yeterli donanıma ve uzmanlara sahip hastane ortamında gerçekleştiriliyor olmasıdır.

Günümüzde diş tedavileri genel anestezi altında yapılması gereken çocuklarda bu işlemler son derece konforlu ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Burada önemli olan genel anestezinin tam teşekküllü bir hastane ya da poliklinik ortamında gerçekleştiriliyor olmasıdır. Gözönünde bulundurulması gereken bir diğer önemli konu ise diş tedavilerini genel anestezi altında gerçekleştirecek olan diş hekiminin, bu konudaki deneyimidir. Bildiğiniz gibi diş tedavileri özellikle birden fazla işlem yapılması gereken durumlarda uzun süreli tedavilerdir. Diş tedavilerini genel anestezi altında gerçekleştirebilecek deneyimi olan uzman diş hekimleri bu süreyi mümkün olduğunca kısaltmakta, aynı zamanda genel anestezi alımının tekrarının da önüne geçebilmektedir.

Genel anestezi altında diş tedavileri ilk dişlerin çıktığı 1 yaşından itibaren her yaşta gerçekleştirilebilmektedir. Tedavi süresi yapılacak olan işlem sayısına göre değişir. Çok korkan bir çocukta sadece diş muayenesini gerçekleştirmek bazen 1 saate yakın bir zamanı alırken; genel anestezi altında diş tedavilerini yapmakta deneyimli olan bir pedodontist tarafından çürük dişlerin tedavisinden dişleri çürümeye karşı koruyan tüm koruyucu diş tedavilerinin yapılması ortalama olarak 1-2 saat içerisinde gerçekleştirilebilmektedir.

İşlem öncesinde tek yapılması gereken, anne-babaların çocuklarının dişlerini düzenli olarak ve doğru bir yöntemle fırçalamaya başlamalarıdır. Dişetlerinin sağlıklı olması ve fırçalamamaya bağlı olarak dişetlerinde kanama olmaması genel anestezi altında diş tedavilerini yaparken süreyi doğrudan etkilemektedir. Çürük dişlerin tedavilerini gerçekleştirmekte en büyük problem, uzun süre düzenli olarak diş fırçalanmamasına bağlı olarak dişetlerindeki kanamalardır. Dolgu yaparken süreyi doğrudan etkileyen dişeti kanamasının bu şekilde önüne geçilmesi sayesinde diş tedavileri çok daha kolay ve kısa sürede gerçekleştirilmektedir.

İşlem sonrasında anne ve babaları ile birlikte 1-2 saat kadar dinlenme odasında dinlendirilen çocuklar daha sonra evlerine gönderilir. Okula giden çocuklar ertesi gün rahatlıkla okula gidebilirler. İşlem sonrasında da dikkat edilmesi gereken en önemli şey düzenli olarak ve doğru bir yöntemle diş fırçalamasına devam etmektir. Anne-babalar doğru fırçalama alışkanlığı oluşana kadar (6-8 yaşına kadar) çocuklarının diş fırçalamasında aktif olarak rol oynamalıdırlar.
Ayrıca; kooperasyon güçlüğü gösteren çok küçük ya da çok korkan çocukların veya zihinsel engelli olan çocukların tüm diş tedavileri genel anestezi altında ya da sedasyonla gerçekleştirebilmektedir.